Ξεκινάτε από το Αρχαιολογικό Μουσείο, στην οδό Πατριάρχου Διονυσίου 2. Ώρες λειτουργίας: καθηµερινά 8:30 - 15:00. Τη Δευτέρα κλειστό. Τιµή εισιτηρίου: 2 ευρώ Τηλέφωνο: +30 25210 31365 Στο µικρό, αλλά σοφά οργανωµένο Αρχαιολογικό Μουσείο, ο επισκέπτης περιπλανιέται στα 50.000 χρόνια της παρουσίας του αν- θρώπου στην περιοχή από την εποχή των νοµάδων κτηνοτρόφων του Σπηλαίου του Αγγίτη και των πρώτων νεολιθικών γεωργών και κτηνοτρόφων των οικισµών των Σιταγρών και του Αρκαδικού ως τον Μεσοπόλεµο. Η αναπαράσταση ενός νεολιθικού σπιτιού φτιαγµένου από ξύλο, κλαδιά και λάσπη µε το φούρνο του και όλο το νοικοκυριό, µέχρι κουβαρίστρες, τραβά την προσοχή µικρών και µεγάλων. Ο σταδιοδείκτης από την εποχή των Μακεδόνων και ο µιλιοδείκτης της Εγνατίας οδού, που βρέθηκαν στο Καλαµπάκι δηλώνουν την παρουσία ενός σηµαντικού οδικού δικτύου και τη θέση της περιοχής στο σταυροδρόµι των εµπορικών οδών. Το χρόνο µετρά ένα ηλιακό ρολόι µε εγχάρακτες τις ώρες και τη χρονολογία 1069. Τελευταίο εύρηµα του µουσείου, ένας χαυλιόδοντας από µαµούθ που βρέθηκε το 2005 στην περιοχή του Αγγίτη. Από το Μουσείο κατευθύνεστε προς τον Δηµοτικό Κήπο, µε τα νερά, τα αιωνόβια πλατάνια και το άγαλµα της Ελευθερίας, έργο του γλύπτη Λάζαρου Λαµέρα και του αρχιτέκτονα Ι. Ν. Χαλεπά, στην ανατολική πλευρά του. Στρίβετε αριστερά στην οδό Αθανασιάδη και έχετε στα δεξιά σας την Πλατεία Ελευθερίας µε τον Ι. Ν. του Αγίου Νικολάου (πρώην Εσκί Τζαµί), κτίσµα του 15ου αι., µε τρούλο, 9 θόλους και ηµικυκλικές καµάρες. Στη ΒΑ γωνία της πλατείας βλέπετε την προτοµή του Μακεδονοµάχου Άρµεν Κούπτσιου, ο οποίος απαγχονίστηκε εδώ το 1907. Από την Πλατεία Ελευθερίας, παίρνετε την οδό Γ. Ζερβού και στρίβετε δεξιά στην Άρµεν, στη γωνία Άρµεν και Αγαµέµνονα, συναντάτε το Σαρδιβάν Τζαµί µε τις τοιχογραφίες στο προστώο και την απεικόνιση µιας παραδεισιακής πόλης, η οποία εικάζεται ότι αναπαριστά τη Δράµα στα τέλη της Οθωµανοκρατίας. Κατευθύνεστε προς την οδό Τροίας, όπου βρίσκεται ο ελληνιστικός τάφος µακεδονικού τύπου. Συνεχίζετε προς την πλατεία Δικαστηρίων για να θαυµάσετε το οθωµανικό σιντριβάνι µπροστά από τα Δικαστήρια στην οδό Θέµιδος. Από τη Θέµιδος βγαίνετε στην Κ. Παλαιολόγου όπου στη συµβολή της µε τη Μεγάλου Αλεξάνδρου και Λ. Λαµπριανίδου, βλέπετε το Αράπ Τζαµί, το οποίο ο Δήµος Δράµας σχεδιάζει να µετατρέψει σε πινακοθήκη. Από τη Μ. Αλεξάνδρου κινείστε προς την οδό 19ης Μαΐου, η οποία προήλθε από την κάλυψη του χειµάρρου Μοναστηρακίου στη δεκαετία του 1960 και αποτελεί σηµαντικό εµπορικό δρόµο της πόλης. Από την 19ης Μαΐου κατευθύνεστε προς την Ελευθερίου Βενιζέλου, ανεβαίνοντας την κεντρική αυτή αρτηρία γύρω από την οποία οικοδοµήθηκε η πόλη, συναντάτε στα αριστερά σας τον βυζαντινό ναό των Παµµεγίστων Ταξιαρχών. Η τοιχοποιία του είναι από αργολιθοδοµή, ενώ στο εσωτερικό σώζεται τµήµα των αγιογραφιών (κύκλος των Παθών και οι Ταξιάρχες Μιχαήλ και Γαβριήλ, που χρονολογούνται στην πρώτη 20ετία του 14ου αι.. Στη νότια πλευρά του υπάρχει κρύπτη (οστεοφυλάκιο). Εικάζεται ότι ο ναός ήταν ταφικό παρεκκλήσιο της αυτοκράτειρας Ειρήνης της Παλαιολογίνας. Στη συµβολή της Βενιζέλου µε την Κουντουριώτου ένα διώροφο νεοκλασικό κτήριο είναι το ιστορικό καφενείο «Ελευθερία», που έχτισε η Ελληνική Κοινότητα Δράµας στις αρχές του 20ου αι.. Σήµερα, στεγάζει καφε- νείο στο ισόγειο και πολιτιστικό κέντρο στον όροφο. Μπαίνετε στην οδό Κουντουριώτου. Στα δεξιά, διακρίνετε τµήµα των ανατολικών βυζαντινών τειχών, όπως και το πίσω µέρος από τα χάνια που η πρόσοψή τους βρίσκεται επί της οδού Βενιζέλου. Τα βυζαντινά τείχη της Δράµας, περιµέτρου 850µ., χρονολογούνται στον 10ο αι.. Το 1206 ανοικοδοµήθηκαν εξαρχής από τον Βονιφάτιο τον Μοµφερατικό. Στον περίβολο του ναού των Ταξιαρχών (ΝΑ γω- νία των τειχών) είναι ορατά τα ίχνη ενός από τα δύο γνωστά κλιµακο- στάσια. Σε πύργο της βόρειας πλευράς των τειχών, προσβάσιµο από την οδό 19ης Μαΐου, ο οποίος σήµερα σώζεται µισογκρεµισµένος, υπήρχε το ρολόι της πόλης, που αφαιρέθηκε το 1945.Στον αρ. 18 της Κουντουριώτου θαυµάζετε ένα εξαιρετικό δείγµα της αστικής αρχιτεκτονικής το αρχοντικό του καπνοµεσίτη Γιαννούλη Δάκου χτισµένο στα 1926-1927. Συνεχίζετε ως τον Ι.Ν. της Αγίας Σοφίας, τον παλαιότερο σωζόµενο ναό της πόλης. Ο ναός του 10ου αι. που βρίσκεται σε βάθος δύο περίπου µέτρων κάτω από τη σηµερινή επιφάνεια του εδάφους, αποτελεί µεταβατικό τύπο (οκτάγωνος τρούλος) βασιλικής µε περίστωο και παρουσιάζει τοιχοδοµία ανάλογη µε αυτήν των τειχών. Ο υπόστυλος προθάλαµος δυτικά από τον ναό και το καµπαναριό (πρώην µιναρές) προστέθηκαν κατά τη µετατροπή του ναού σε τζαµί επί Οθωµανοκρατίας. Αφιερωµένος αρχικά στην Κοίµηση της Θεοτόκου, ο ναός πήρε το σηµερινό του όνοµα από τους πρόσφυγες του 1922. Δίπλα στην Αγία Σοφία, ένα αρχοντικό µε εξωτερική πληθωρική ανάγλυφη διακόσµηση και κύρια είσοδο σε στυλ Αρ-νουβό (Art Nouveau) προσελκύει αναπόφευκτα το βλέµµα. Είναι το αρχοντικό Μπούµπουρα (1927). Επιστρέφετε στην Ελ. Βενιζέλου, στη γωνία βρίσκεται το κινηµα- τοθέατρο «ΟΛΥΜΠΙΑ», από τους παλαιότερους κινηµατογράφους της Ελλάδας. Ιδιοκτησία της ισραηλιτικής κοινότητας της Δράµας, λειτούργησε από τις αρχές της δεκαετίας του 1920. Το 1940 ονοµάστηκε «Ολύµπια». Αγοράστηκε από τον Δήµο Δράµας και λειτουργεί ως πολιτιστικός χώρος. Κάθε χρόνο, τον Σεπτέµβριο, προβάλλονται εδώ οι ταινίες του Ελληνικού και Διεθνούς Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους, το οποίο διαρκεί µία εβδοµάδα. Απέναντι ακριβώς από τo «ΟΛΥΜΠΙΑ» µια ακρωτηριασµένη τρίκλιτη βασιλική µε δίρριχτη στέγη είναι ο παλιός µητροπολιτικός ναός της Δράµας, χτισµένος το 1834, στη θέση παλιότερου ναού του 1721, που καταστράφηκε πιθανό από τον σεισµό του 1829. Στο περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέµπλο υπάρχουν αξιόλογες εικόνες των µέσων του 19ου αι.. Κάποιες φέρουν την υπογραφή των ζωγράφων Στέργιου και Άνθιµου από το Νευροκόπι και του Μελενικιώτη Ιάκωβου. Στο τέρµα της Βενιζέλου συναντάτε στα δεξιά το Εκκλησιαστικό Μουσείο. Οι θησαυροί που εκτίθενται στις αίθουσες του προέρχονται, κυρίως, από κειµήλια που έφεραν µαζί τους οι πρόσφυγες της Μικράς Ασίας και του Πόντου το 1922-1924. Ιδιαίτερη αξία έχουν οι εικόνες της Θεοτόκου Οδηγήτριας και του Κυρίου Ευλογούντος που είναι από τις παλαιότερες. Στη συµβολή Περδίκκα και Βενιζέλου, συναντάτε τα Ελληνικά Εκπαιδευτήρια Δράµας χτισµένα το 1907-1908 µε δωρεά της οικογένειας του Μακεδονοµάχου Παύλου Μελά και την υποστήριξη του Εθνοµάρτυρα Μητροπολίτη Δράµας Χρυσοστόµου. Συνεχίζοντας στην οδό Περδίκκα βρίσκεστε µπροστά στο αρχοντικό Παµπούκα, δείγµα της εκλεκτικιστικής αρχιτεκτονικής του τέλους του 19ου και των αρχών του 20ού αι.. O σχεδιαστής του Χρ. Δηµόπουλος, ήταν βοηθός του Αυστριακού αρχιτέκτονα Konrad von Vilas. H ένταξη του κτιρίου, στο συγκεκριµένο οικόπεδο, δείχνει την ικανότητα του Δηµόπουλου στην αρχιτεκτονική σύνθεση. Μια µεγάλη και εντυπωσιακή πολυώροφη καπναποθήκη, έργο του Konrad von Vilas, σας περιµένει στον αρ. 10 της Περδίκκα. Οι προσόψεις της µαρτυρούν κεντροευρωπαϊκή επίδραση και στοιχεία της Art Nouveau. Στους εσωτερικούς χώρους διατηρούνται ακόµα τα µηχανήµατα, το κλιµακοστάσιο µε το σιδερένιο κιγκλίδωµα που οδηγεί στον πρώτο όροφο, όπου βρίσκονταν τα γραφεία. Η καπναποθήκη ανήκει στον Δήµο Δράµας και φιλοξενεί κάθε χρόνο µερικές από τις δραστηριότητες του Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους. Στην πλατεία Ταξιαρχίας, η Ταξιαρχία ή αρχοντικό Τζήµου, χτίστηκε το 1925 από τον Konrad von Vilas για τον καπνέµπορο Ανδρέα Τζήµου, δείγµα του εκλεκτικισµού µε στοιχεία αναγεννη- σιακά, µπαρόκ και από την πρόσφατη αρχιτεκτονική της κεντρικής Ευρώπης. Για την κατασκευή του µεγάρου ο Vilas έφερε τεχνίτες από την Αυστρία. Από την Ταξιαρχία, ξαναπαίρνετε την Περδίκκα, στρίβετε δεξιά στην Έλλης και µέσω Κιλκισίου φτάνετε στον ναό της Αγ. Βαρβάρας, πολιούχου της Δράµας. Τη νύχτα της γιορτής της, τα παιδιά αφήνουν στα νερά των πηγών καραβάκια στολισµένα µε κεριά, που ανάβουν προς τιµήν της Αγίας. Βρίσκεστε στην περιοχή των πηγών της Αγ. Βαρβάρας, σε αυτόν τον επίγειο παράδεισο µε τη λίµνη και τα τρεχούµενα νερά, που ύµνησαν οι περιηγητές και λατρεύουν ντόπιοι και ξένοι. Στην νότια ζώνη των πηγών της Αγ. Βαρβάρας, ξεχωρίζουν λιθόκτιστες προβιοµηχανικές εγκαταστάσεις: οι παραδοσιακοί υδρόµυλοι του 19ου αι.: Ο µύλος του Ζώνκε έχει διατηρήσει τις φτερωτές του µηχανισµού κίνησης, τον χώρο άλεσης µε τις µυλόπετρες και το διώροφο σπίτι του µυλωνά. Σχεδόν ανέπαφος σώζεται και ο υδρόµυλος Δηµηρόπουλου πίσω από την αίθουσα Μελίνα. Ο υδρόµυλος Παντούλη έχει µετατραπεί σε κέντρο αναψυχής. Δίπλα στο υπαίθριο θεατράκι (εδώ βρισκόταν η καπναποθήκη του Γιοσέφ Φαρατζή, όπου οι ναζί έκλεισαν τους Εβραίους το 1943, πριν τους µεταφέρουν στην Τρεµπλίνκα) και πίσω από το Κέντρο Ενηµέρωσης Επισκεπτών, παλιό αντλιοστάσιο του ΟΣΕ, υψώνεται το Μνηµείο των Εβραίων Μαρτύρων του Ολοκαυτώµατος. Στη βόρεια πλευρά του πάρκου, η πολυώροφη καπναποθήκη του Ελβετοεβραίου καπνεµπόρου ‘Ερµαν Σπήρερ από το 1925, (σήµερα ιδιοκτησίας Μανώλη Λεδάκη που µετατρέπεται σε πολυτελές ξενο- δοχείο) στέκεται µάρτυρας της χρυσής εποχής της πόλης, όταν οι καπνεργάτες πληµµύριζαν τα καπνοµάγαζα και ο µπασµάς σκόρπιζε παντού το µεθυστικό άρωµά του. Ολοκληρώστε τη βόλτα σας µε ένα γεύµα στα ταβερνάκια του πάρκου.